Chỉ tính trong giai đoạn 1930 - 1945, quân Pháp đã giam cầm, đầy ải 1.007 lượt chiến sĩ cách mạng Việt Nam và những người yêu nước khác. Đồng thời biến nơi đây thành một địa ngục trần gian để giam cầm, đầy ải và thủ tiêu ý chí đấu tranh của những người Cộng sản Việt Nam.
Nhưng cũng chính nơi tù đầy tăm tối này, hơn bao giờ hết khí tiết của người chiến sĩ cộng sản đã toả sáng và thắp lên ngọn lửa đấu tranh cách mạng khắp núi rừng Tây Bắc. Cũng chính nhà tù này đã trở thành một trường học cách mạng vĩ đại rèn luyện và bổ xung cho Đảng, cho cách mạng Việt Nam những chiến sĩ cộng sản xuất sắc như: Tô Hiệu, Lê Duẩn, Trường Chinh, Nguyễn Lương Bằng, Lê Đức Thọ và bao chiến sĩ trung kiên khác.
Từ năm 1930 - 1945, 1007 lượt chiến sĩ cách mạng của Đảng, của dân tộc đã bị thực dân Pháp giam cầm, đầy ải ở chốn ngục tù này.
Mỗi năm di tích đã đón tiếp hàng trăm ngàn lượt du khách đến tham quan nghiên cứu, học tập. Di tích lịch sử cách mạng Nhà tù Sơn La nằm trên đồi Khau Cả, tổ 8, phường Tô Hiệu, Thành phố Sơn La./.
 |
Cổng chính vào chốn "địa ngục trần gian" |
 |
Bước vào trong mọi người sẽ bắt gặp những hành lang dài với 2 bên là các phòng giam |
 |
Phía dưới sàn là những con đường được dải đầy sỏi lô nhô
để khi tù nhân có muốn vượt ngục cũng không thể chạy nhanh |
 |
Bao quanh nhà tù là những bức tường rào cao ngất ngưởng và chắc chắn |
 |
Phía trên là hệ thống dây thép gai cùng mảnh sành cắm nhọn hoắt |
 |
Để đảm bảo an ninh, nhà tù còn được xây 4 tháp canh ở 4 góc
để thuận tiện việc giám sát các buồng giam cũng như phạm nhân |
 |
Một góc của Nhà tù Sơn La nhìn từ trên cao xuống |
 |
Những buồng giam chật hẹp nay chỉ còn là những bức tường gạch đổ vỡ |
 |
Những phòng giam rất nhỏ nhưng quân Pháp cho nhồi nhét hàng chục, trăm tù nhân |
 |
Căn phòng nơi giam giữ đồng chí Tô Hiệu (Bí thư Chi bộ Nhà tù Sơn La (5/1940 - 10/1940) |
 |
Trước phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của Cách mạng Việt Nam ngày một dâng cao;
thực dân Pháp đã mở rộng Nhà tù Sơn La thêm 1500 m vuông và 170m vuông nữa vào năm 1940 |
 |
Phia trong, mỗi phòng giam là một cái lò nung bởi gió Lào tràn về; còn mùa đông,
lại biến thành một ngăn tủ lạnh vì khí hậu giá rét nơi miền biên ải |
 |
Tuy chịu nhiều sự đọa đày, nhưng tại trại giam 2 các cuộc họp
thường kỳ của Chi ủy chi bộ Nhà tù Sơn La vẫn luôn diễn ra |
 |
Không chỉ có các phòng giam nổi trên mặt đất, thực dân Pháp
còn cho xây dựng hệ thống xà lim ngầm nằm sâu trong lòng đất |
 |
Xà lim gồm 5 phòng giam cá nhân và 2 phòng giam tập thể |
 |
Những phòng giam cá nhân được trang bị hệ thống cửa rất chắc chắn |
 |
Tại phòng giam tập thể, với diện tích nhỏ bé thực dân Pháp nhồi nhét 8 người trên chiếc
giường đá chật hẹp. Mỗi người khi nằm đều phải cho 1 chân vào gông |
 |
Không chỉ chịu nhiều đọa đày, các chiến sỹ cách mạng còn phải chịu nhiều đòn tra tấn với xiềng xích |
|