Thư viện tỉnh Sơn La - Thư viện điện tử số trực tuyến

Hộp đựng sách để trên giá

Tất cả các loại sách đều cần được bảo vệ và gia cố do sách có thể bị hư hỏng và cần được bó lại trong lúc chờ sửa hoặc đang trong tình trạng được sửa; sách có thể được làm từ những vật liệu dễ bị hỏng; hoặc sách có giá trị đặc biệt. ở hầu hết các thư viện, các loại hộp, bìa kẹp giấy và giá sách kín (shelf envelopes) có thể đáp ứng được yêu cầu này. Loại hộp kín hoàn toàn có tác dụng bảo vệ sách khỏi ánh sáng và bụi bẩn trong không khí là cách tốt nhất để bảo quản sách.

Hộp bìa gấp đựng sách loại nhỏ

Nhiều nhân viên thư viện gặp phải rắc rối khi đóng hộp một số lượng lớn những cuốn sách khổ nhỏ, sách mỏng, nhẹ và sách có bìa mềm. Trong khi loại hộp sách, khi mở gáy hộp nằm ngang và hộp sách làm tại chỗ tạm thời không thích hợp vì chi phí cao và chiếm một không gian tương đối lớn trên giá thì loại hộp làm từ chất liệu bìa không chứa lignin1 (phần gỗ của thân cây), dày khoảng 10-20 poang2 (point = 0,0138 inch) là một sản phẩm thay thế thích hợp. Trong nhiều năm qua, người ta đã làm ra nhiều loại hộp gấp.

Bảo quản sách bằng những loại hộp đặt theo yêu cầu

Các loại hộp đựng có tác dụng bảo vệ cấu trúc sách và bảo vệ sách khỏi bụi bẩn, ánh sáng và những hư hại cơ học. Những quyển sách đặc biệt quan trọng cần có hộp để tránh những hư hại dưới bất kỳ điều kiện gì. Các bộ sách qúy bị hỏng bìa mà cần lưu giữ lại thì nên được cất trong hộp thay vì sửa chữa vì nếu sửa chữa có thể sẽ làm giảm giá trị hay đặc tính của cuốn sách.

Lựa chọn vật liệu bao gói sách và đồ tạo tác trên giấy

Các loại vật liệu dùng để bọc sách và đồ tạo tác trên giấy phải đáp ứng được những yêu cầu về bảo quản. Việc sử dụng vật liệu kém chất lượng có thể gây ra những hư hại rất khó khắc phục. Axit có trong những miếng bìa cứng dùng để làm bìa kẹp giấy kém chất lượng có thể lan sang tài liệu chứa trong đó, làm tài liệu dễ bạc màu và nhanh hỏng. Đối với phong bì và cặp đựng hồ sơ cũng vậy. Các loại hộp cất giữ tài liệu được làm từ vật liệu có chất lượng kém có thể bị hư hỏng đến mức rách dời ra từng miếng, đe dọa tới sự an toàn của đồ cần được bảo vệ.

Lau sách và giá sách

Sách nên được giữ sạch. Việc này sẽ giúp kéo dài đáng kể tuổi thọ sử dụng của sách. Công việc lau sách nên được tiến hành đều đặn, mức độ thường xuyên phụ thuộc vào mức độ bám nhanh hay chậm của bụi bẩn trong khu vực chứa sách. Cần phải lưu ý rằng việc lau sách có thể làm hỏng những bìa sách mỏng không chịu được những thao tác cần thiết để lau sách. Vì vậy cần phải cân nhắc xem lúc nào thì cần lau sách.

Thiết bị lưu trữ

Việc lựa chọn đồ đạc để lưu trữ tài liệu trong thư viện và cơ quan lưu trữ đòi hỏi phải có sự nghiên cứu kỹ lưỡng. Nhiều sự lựa chọn các đồ đạc sẵn có và đang thịnh hành có chứa những chất liệu làm sản sinh những tác dụng phụ đã góp phần làm hư hỏng tài liệu mà chúng đang lưu trữ. Ngoài ra, một số những điểm đặc trưng của vật liệu xây dựng cũng đang phá hủy và góp phần làm hư hỏng các bộ sưu tập . Những thông tin được trình bày dưới đây dự định giới thiệu và cung cấp một sự chỉ dẫn cho đề tài nói trên trong việc lựa chọn đồ đạc lưu trữ.

Các Phương pháp lưu giữ và thao tác xử lý

Những phương pháp lưu giữ không phù hợp có ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ sử dụng của tài liệu. Tình trạng để sách lộn xộn, không quy củ cũng như tập trung quá nhiều sách vào một nơi sẽ nhanh chóng gây ra những hư hại cho sách mà lẽ ra có thể tránh được và những hộp bao sách (storage enclosures) kém chất lượng càng đẩy nhanh quá trình hư hại của những tài liệu mà nó bảo vệ. Xử lý sách không tốt cũng gây ra tác hại. Xử lý sách thông thường đã gây ra hư hại không thể tránh khỏi; nhưng xử lý ẩu còn dẫn tới những hư hỏng nhanh chóng và không thể khắc phục được. Tuổi thọ của các kho tài liệu sẽ được kéo dài đáng kể nếu tuân thủ những nguyên tắc cơ bản sau đây.

Sự cần thiết của công tác bảo quản trong một thế giới số

Tóm tắt Bảo quản hiện nay vẫn còn là một khái niệm mơ hồ khi áp dụng vào việc xây dựng các dự án và các kho tài liệu thư viện kỹ thuật số. Tài liệu kỹ thuật nêu nêu lên một khuôn khổ cho việc nhận thức về công tác bảo quản trong môi trường kĩ thuật số bằng cách tạo ra cầu nối giữa năm nguyên lý cơ bản của công tác bảo quản truyền thống là: tuổi thọ, lựa chọn, chất lượng, toàn vẹn và truy cập. Bài viết trình bày về sự mở rộng những mục đích của công tác bảo quản. Bài viết cũng mô tả quá trình chuyển đổi của nguyên lý bảo quản và nêu lên quan điểm khẳng định sự cần thiết của công tác bảo quản trong thế giới kỹ thuật số. Bài viết được bắt nguồn từ hai tài liệu: báo cáo “Công tác bảo quản trong thế giới kỹ thuật số” của tác giả, một loạt thuyết trình tại "School for Scanning” của NEDDC tuần tự từ 1996 đến 1999.

Dễ dàng hơn với công nghệ số

Tóm tắt Bài viết này nhằm ba mục đích. Trước tiên, bài viết định nghĩa các công nghệ số dưới góc độ của truyền thông và mã hoá. Tiếp theo, bài viết trình bày những thành phần then chốt của một hệ thống công nghệ ảnh số (digital imaging system) và những bước quan trọng nhất trong quá trình tạo hình ảnh số.

Sao âm bản phim có tính lịch sử

Bản in và bản sao Cách đơn giản nhất để sao các âm bản phim là in âm bản phim đó ra và sau đó chụp lại bản in bằng một máy ảnh có định dạng lớn (10 cm x 12,5cm hoặc lớn hơn) để tạo ra một âm bản sao. Lợi ích của phương pháp này là chi phí và tiện lợi. Phần lớn các phòng tối hoặc các phòng làm ảnh ở địa phương có thể làm được công việc này mà không phải hoặt ít phải đầu tư thiết bị.

Các nguồn thay thế sách hết bản và sách giòn bằng bản sao

Danh sách này không chỉ giới hạn ở các nhà cung cấp được liệt kê, cũng không đưa ra sự bảo lãnh nào đối với các nhà cung cấp đó. Chúng tôi chỉ muốn đưa ra thông tin về một số nhà cung cấp và nhờ đó cơ quan bạn có thể so sánh được giá cả và đánh giá đầy đủ các danh mục sản phẩm đang có trên thị trường.

Vi phim và vi phiếu

Giới thiệu Trong khi người ta đang hô hào cổ vũ cho cuộc cách mạng số, bảo quản bằng microfilm vẫn thầm lặng khẳng định vai trò chiến lược chuyển dạng tài liệu để bảo quản được đánh giá cao và áp dụng rộng rãi. Tại sao vậy?

Chương 9: Duy trì khai thác và tiếp tục bổ sung kiến thức

Chương này sẽ bàn về những vấn đề trong việc duy trì khai thác các sưu tập ảnh số và cung cấp các nguồn tài liệu tham khảo cũng như nghiên cứu sâu hơn. Chúng tôi cũng cố gắng xác định những nguồn tài liệu có thể khai thác trực tuyến, và các URL ở đây đều có từ sau tháng 6-1996.

Chương 8: Giải pháp kết hợp

Chương này sẽ khảo sát một giải pháp "lai" nhằm tạo ra cả các vi phim gốc (microfilm masters) và ảnh số để lưu trữ và khai thác được các tư liệu nghiên cứu chất lượng kém. Các phương pháp của trường Đại học Yale (tạo ra ảnh số từ vi phim) và trường Đại học Cornell tạo ra COM (Computer Output Microfilm) từ các ảnh có độ phân giải cao) cũng sẽ được xem xét. Ngoài ra chương này còn bàn đến những vấn đề liên quan đến việc chuẩn bị tư liệu vi phim cho quá trình quét ảnh số.

Chương 7: Quét phim

Chương này sẽ trình bày cả về máy quét slide và máy quét vi phim (được gọi chung là máy quét phim) và những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng ảnh khi số hoá các vi ảnh. Mặc dù phần lớn các vấn đề đều liên quan đến các vật liệu trong suốt hoặc các ảnh trung gian cỡ lớn, trước hết chương này sẽ trình bày những vấn đề liên quan đến việc số hoá những phiên bản phim thu nhỏ của các vật liệu có tính phản quang. Những vấn đề sau cũng sẽ được đề cập: đánh giá đúng thông tin do nhà kinh doanh đưa ra để quảng cáo; so sánh các sản phẩm và dịch vụ; tính độ phân giải của phim qua các giá trị số tương đương; đặt chuẩn chất lượng ảnh dựa vào độ phân giải ảnh hay nội dung thông tin của tư liệu trên phim.

Chương 6: Quét ảnh chụp

Chương này đề cập đến những khía cạnh kỹ thuật và những khó khăn trong việc sử dụng kỹ thuật ảnh số để chuyển đổi các ảnh chụp và các tư liệu phim; định nghĩa và các đặc tính của ảnh chụp; khái niệm về chất lượng ảnh chụp; lựa chọn về mặt kỹ thuật trong quét ảnh, hiển thị, nén và sản lượng; và các phương pháp xác định chất lượng ảnh truyền thống và ảnh số quét từ các ảnh chụp và tư liệu phim.

Chương 5: Sử dụng các dịch vụ ảnh

Chương này sẽ bàn về tính tích cực và tiêu cực của việc sử dụng các dịch vụ ảnh từ các hãng sản xuất và dịch vụ, vài lời luận bàn về các vấn đề được đề cập đến khi phát triển RFP (Requests for Proposals), và các chiến lược thương thuyết để đạt được một sản phẩm đáp ứng được các yêu cầu về nội dung thông tin và khai thác. Ngoài ra chương này còn đưa ra một số phương pháp để xác định hãng dịch vụ phù hợp cũng như đánh giá sản phẩm và mức độ ổn định của họ.

Chương 4: Tạo siêu dữ liệu: từ các ảnh số đến cơ sở dữ liệu của các tư liệu

Chương này sẽ nghiên cứu cách tổ chức các ảnh số trên đĩa, những khái niệm và kỹ thuật sách dẫn ảnh và các siêu dữ liệu kèm theo. Những vấn đề chung nhất liên quan đến sách dẫn, các cơ sở dữ liệu và thu hồi thông tin cũng sẽ được bàn đến.

Chương 3: Nghiên cứu trường hợp

Nghiên cứu này là một bài tập thực hành để áp dụng những công thức đã được giới thiệu trong chương I và II. (18 công thức này được liệt lê trên tấm phiếu hai mặt ở túi trước của cuốn sách.) Bằng cách trả lời 16 câu hỏi ở tình huống sau, bạn sẽ biết dự tính chi phí quét, lưu trữ, bảo dưỡng và khai thác cho mọi dự án đưa ra. Dựa vào thông tin dưới đây, bạn phải đưa ra một đề xuất mà dự án nên thực hiện.