NHỮNG NGÔI SAO EGHE

          Garơđônhi Ghêzo (1863 – 1922) xuất thân từ một gia đình thợ rèn, là một nhà văn có tên tuổi ở Hunggary. Trước khi bước vào nghề viết văn, ông đã dạy học nhiều năm ở nông thôn. Thời kỳ này ông có tinh thần chống lại nền thống trị của triều đình Hápxbua (Áo) và đã viết tác phẩm ngọn đèn (1894). Trong cuốn tiểu thuyết này, ông đã vẽ nên một bức tranh đáng kinh ngạc về cuộc sống nghèo nàn và bị ngược đãi của lớp giáo học ở nông thôn, đã tấn công trào lưu tôn giáo hóa xã hội và tấn công vào ách thống trị của nền đế chế Áo - Hung phản dân tộc, phản tiến bộ. Trong toàn bộ sự nghiệp sáng tác của ông, những ngôi sao Eghe là tác phẩm tưoi sáng và giàu sức sống nhất. Ở Hunggari không có một tiểu thuyết lịch sử nào lại được cả bạn đọc, người lớn lẫn trẻ em yêu thích đến thế. Cuốn truyện được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1901, và từ đó đến năm 1963 đã được tái bản hơn 21 lần. 

          Eghe là cửa ngõ của vùng Thượng địa Đông bắc, đứng trấn giữ cho cả một vùng đất nước khá rộng lớn. Khi vòng vây của hai đạo quân Thổ khổng lồ, đầy nhuệ khí, trong thành chỉ có độ hai ngàn người già, trẻ, trai, gái. Quân Thổ không tính đến một sức kháng cự đáng kể. Viên pasa Ali, thống soái một đạo quân Thổ, cho thành này chỉ là một “cái chuồng cừu xộc xệch” và quân trong thành chỉ là một “bầy gia súc”. Nhưng cuộc chiến đấu chẳng bao lâu đã cho thấy những người bảo vệ thành Eghe đại diện cho một sức mạnh mà đạo quân Thổ không tài nào đè bẹp nổi. Nhân vật chính của cuốn tiểu thuyết là Bônemixo Gergey đại diện của tầng lớp nông dân nghèo, giàu lòng yêu nước và đa mưu túc trí, từ một chú bé chân đất làm lên đến chức đại úy, chủ tướng một thành trì, cùng với những chiến sỹ phần lớn là con em vùng Thượng địa Đông bắc đang bị chiếm đóng đe dọa và những nông dân các làng lân cận chạy vào thành tị nạn, đã anh dũng, kiên cường đánh lui tất cả mọi đợt công kích của quân Thổ. Sau hơn năm tuần chiến đấu với quân thù, thành Eghe đã tự giải phóng mình khỏi cuộc vây hãm khốc liệt. Quân Thổ bị thiệt hại nặng nề dưới chân thành Eghe và phải bỏ dở kế hoạch hành quân xâm lược của chúng. Những chiến công đó nổi bật trên nền trời đen tối của xã hội Hunggary thời bấy giờ như những ngôi sao, trong đó Eghe là ngôi sao sáng nhất. Cuộc chiến đấu của Eghe từ đó đã trở thành đề tài của nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật.

          Với cuốn tiểu thuyết của Garơđônhi Ghêzo, chiến tích Eghe đã thực sự trở thành một điển hình bất hủ, trước công luận, trước lịch sử, về tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của nhân dân Hunggary hồi thế kỷ 16

Cuốn tiểu thuyết  “Những ngôi sao Eghe” trọn bộ 2 tập do Nhà xuất bản Văn học, phát hành năm 1972 là cuốn sách hay và bổ ích.

           Mời các bạn tìm đọc cuốn sách trên tại Thư viện tỉnh Sơn La!