Thư viện tỉnh Sơn La - Thư viện điện tử số trực tuyến

Đồng bào dân tộc Mường có nguồn gốc người Việt cổ, còn giữ nhiều phong tục và tập quán tốt đẹp. Vào những ngày lễ Tết, người Mường mở hội đâm đuống - giã gạo bằng cối (không qua khâu xay thóc) do cánh phụ nữ biểu diễn.

Trong cộng đồng người Dao, Lễ Lập tịch hay còn gọi là Lễ Cấp sắc được coi là ngày lễ quan trọng của người con trai khi trưởng thành. Người Dao quan niệm: Nếu đàn ông không được làm Lễ Lập tịch sẽ không làm thầy cúng và cũng không cúng gia tiên được.

Ở Sơn La, đồng bào Xinh Mun thường cư trú ở vùng rẻo giữa và rẻo cao, cho nên nền kinh tế chủ yếu dựa vào việc canh tác nương rẫy, trồng lúa ngô, hoa màu và chăn nuôi các loại gia súc, gia cầm.

Đất nước Lào có nhiều bun (lễ hội) tổ chức vào thời điểm chuyển mùa vụ hoặc chuyển mùa trong năm, trong đó lớn nhất là lễ hội Bun Pi Mày, ngày Tết mừng năm mới, diễn ra từ ngày 13 đến 15/4 dương lịch hàng năm.

Người Khơ Mú có một đời sống văn hóa hết sức độc đáo. Lễ hội Mah Grợ và điệu múa Vêlr Guông của họ là sản phẩm văn hóa tinh thần tâm linh có nguồn gốc cổ truyền từ xa xưa, ít thấy một dân tộc nào còn lưu giữ được bền lâu đến như vậy.

Tên tự gọi: Mol (hoặc Mon, Moan, Mual). Nhóm địa phương: Ao Tá (Âu Tá), Mọi Bi.

Tên tự gọi: Kmụ, Kưm Mụ. Tên gọi khác: Xá Cẩu, Khạ Klẩu, Mãng Cẩu, Tày Hạy, Mứn Xen, Pu Thềnh, Tềnh.

Tên tự gọi: Thay, Thay Duồn, Thay Nhuồn. Tên gọi khác: Phu Thay, Phu Lào. Nhóm địa phương: Lào Bốc (Lào Cạn) và Lào Nọi (Lào Nhỏ).

Tên tự gọi: La Ha, Klá Phlạo. Tên gọi khác: Xá Cha, Xá Bung, Xá Khao, Xá Táu Nhạ, Xá Poọng, Xá Uống, Bủ Hả, Pụa. Nhóm địa phương: La Ha cạn (Khlá Phlạo), La Ha nước (La Ha ủng).

Tên tự gọi: Xinh Mun. Tên gọi khác: Puộc, Xá, Pnạ. Nhóm địa phương: Xinh Mun Dạ, Xinh Mun Nghẹt. Dân số: Toàn quốc: 23.278 người.

Tên tự gọi: Kìm Miền, Kìm Mùn (người rừng). Tên gọi khác: Mán. Nhóm địa phương: Dao Đỏ (Dao Cóc ngáng, Dao sừng, Dao Dụ lạy, Dao Đại bản), Dao Quần chẹt (Dao Sơn đầu, Dao Tam đảo, Dao Nga hoàng, Dụ Cùn), Dao Lô gang (Dao Thanh phán, Dao Cóc Mùn), Dao Tiền (Dao Đeo tiền, Dao Tiểu bản), Dao Quần trắng (Dao Họ), Dao Thanh Y, Dao Làn Tẻn (Dao Tuyển, Dao áo dài).

Tên gọi khác: Kinh. Dân số: Toàn quốc: 73.594.341 người; Tỉnh Sơn La: Chiếm 18% dân số trên toàn tỉnh. Ngôn ngữ: Người Việt có tiếng nói và chữ viết riêng. Tiếng Việt nằm trong nhóm ngôn ngữ Việt -Mường (ngữ hệ Nam Á).

Tên tự gọi: Mông, Na Miẻo. Tên gọi khác: Mẹo, Mèo, Miếu Hạ, Mán Trắng. Nhóm địa phương: Mông Trắng, Mông Hoa, Mông Đỏ, Mông Đen, Mông Xanh, Na Miẻo. Dân số: Toàn quốc1.068.189 người; Tỉnh Sơn La: Chiếm 12% dân số trên toàn tỉnh.

Tộc người Mông ở Tây Bắc có rất nhiều trò chơi dân gian đặc sắc nhưng phổ biến nhất vẫn là trò chơi ném pao. Đối với người Mông, quả pao dường như không có tuổi, nó gắn bó với người Mông trẻ thơ cho đến cuối đời và trở thành một niềm khắc khoải khôn nguôi trong tình yêu.

Tên tự gọi: Tay hoặc Thay. Tên gọi khác: Tay Thanh, Man Thanh, Tay Mười, Tay Mường, Hàng Tổng, Tay Dọ, Thổ. Nhóm địa phương: a) Ngành Đen (Tay Đăm). b) Ngành Trắng (Tay Đón hoặc Khao).

Kin Chiêng – là cái Tết lớn nhất trong năm của người Thái, được tổ chức vào tháng Giêng (người Thái không có nhiều lễ tết giống các dân tộc khác). Từ đầu tháng Chạp, khi những bông lúa trên nương đã được chuyển về nhà, gác lên sàn, người Thái bắt đầu sửa sang lại mái nhà, tổ chức việc cưới gả vợ, gả chồng cho con đồng thời cũng chuẩn bị mọi thứ cho ngày tết như: kiếm cá, lấy lá dong, chất thêm củi dưới sàn, mua sắm thêm bát đĩa, quần áo mới cho trẻ nhỏ…